Ik weet niet of het ook voor jou geldt, maar ik ben een “ja” persoon. Soms komt het voort uit een goed gevoel. Ik vind het heerlijk om tijd door te brengen met mensen, plezier te maken en nieuwe dingen uit te proberen. Maar soms zeg ik toch “ja”, vanuit een gevoel van verplichting of schuld, terwijl ik “nee” had moeten zeggen. Of omdat ik de behoefte heb om de ‘held’ te zijn en de dag te redden.

Maar je weet je wat er daarna gebeurt hè? Als je “ja” zegt, terwijl je “nee” had moeten zeggen, krijg je later spijt van je toezegging. Je voelt je daarna vermoeid, uitgeput en uiteindelijk opgebrand.

Maar wist je dit: je hebt niet alleen het recht om “nee” te zeggen, je hebt ook de verantwoordelijkheid om dat te doen.

Je kunt geen echt effectieve bedrijfseigenaar, leider, vriend, echtgenoot of ouder zijn, zonder anderen soms teleur te stellen. Bovendien is jouw woord je integriteit. Een eerlijke “nee” is altijd beter dan een oneerlijke “ja”. Ik wil, hoe jouw situatie er ook uitziet, zes tips met je delen die mij hebben geholpen om na te denken, mijn stress en schuldgevoel te verminderen en ook stand te houden.

1. Weet wat het belangrijkste voor je is

“Nee” zeggen begint met het kennen van je waarden en prioriteiten, vooral voor de specifieke periode waarin je je bevindt. Als je tijd en energie steekt in dingen die niet belangrijk voor je zijn, zul je je gestrest en uit balans voelen. En aan de andere kant, als je “ja” zegt tegen dingen die in lijn liggen met je normen en waarden, zul je een gevoel van vrede en vervulling ervaren, wetende dat je tijd goed besteed wordt.

Begin met prioriteit te geven aan je waarden door deze vraag te stellen: “Wat is het belangrijkste voor mij?” Maak een lijst van ongeveer tien dingen en bewaar die lijst ergens op een zichtbare plek, om je er later aan te herinneren dat niet alles in jouw leven gelijk is.

Gebruik die lijst als een beslissingsfilter. Als je bijvoorbeeld zoveel nieuwe klanten krijgt dat je een extra dag of in de avonden moet gaan werken, maar één van je huidige waarden is om meer tijd met je kinderen thuis door te brengen, dan weet je dat je antwoord “nee” moet zijn!

2. Stel grenzen

Als je eenmaal je waarden kent, moet je ze bewust beschermen. In praktische zin lijkt dit op het stellen van grenzen (of regels), hoe je je tijd en energie besteedt. Ik weet dat dit niet leuk klinkt, maar grenzen zijn eigenlijk ongelooflijk bevrijdend. Ze zorgen ervoor dat je jezelf niet overbelast en veel te druk wordt. En geloof me, daar weet ik alles van.

Als je bijvoorbeeld prioriteit wilt geven aan beter slapen, kun je op doordeweekse avonden een bedtijd van 21:30u voor jezelf instellen. Als een vriend je dan op het laatste moment uitnodigt om op donderdagavond naar een concert te gaan, weet je dat je “nee” moet zeggen omdat het die grens gaat overschrijden.

En trouwens, grenzen stellen is niet egoïstisch. Het is zelfbehoud en het is slim. Als je geen grenzen stelt, kom je uiteindelijk op plekken waar je niet wil zijn en je geeft misschien geld uit wat je niet hebt. Je moet je verplichtingen beheersen je, in plaats van dat ze jou beheersen.

In onze leefomgeving, bedrijven en relaties zijn we zo druk bezig om iedereen maar tegemoet te komen, dat we al onze tijd besteden aan iets wat niet belangrijk is. En in dat proces verliezen we de visie, onze passie en het doel voor ons eigen leven! Grenzen helpen je het verschil te herkennen tussen prioriteiten van anderen en die van jou.

3. Bespreek je beslissing met een vriend

Als je het moeilijk vindt om “nee” te zeggen tegen een mogelijkheid of een verplichting, helpt het om je gedachten te delen met iemand die je kunt vertrouwen. Voor mij zijn dat mijn man, Henrie en een paar dierbare collega’s die inmiddels ook mijn vriendinnen zijn. We praten regelmatig over onze prioriteiten in de tijd waarin we ons bevinden. Zij zijn mijn klankbord als ik beslissingen moet nemen over werk, de kinderen of mijn verantwoordelijkheden.

Maar of het nu je partner, je broer of zus, of een goede vriend is: zorg dat je iemand hebt die je kunt vertrouwen, die goed kan luisteren, goede vragen kan stellen en je recht kan zetten. Een goede vriend kan als een spiegel fungeren om je gedachten en gevoelens te reflecteren.

Onthoud wel: het is aan jou te bepalen wanneer je “nee” zegt. Win advies in van anderen, maar vraag hen niet om voor jou het ongemakkelijke werk te doen.

4. Schuld afwijzen

Zeg nooit “ja” uit schuldgevoel. Nooit! Schuldgevoel is geen goede motivator. Het zal alleen maar tot frustratie en wrok leiden. Zelfs als je probeert te glimlachen en doet alsof je het naar je zin hebt: anderen zullen altijd aanvoelen hoe jij je voelt.

Mensen tevreden stellen, goedkeuring najagen en je “slecht voelen als we “nee” zeggen”, zijn allemaal manieren waarop we onszelf schuldig maken aan verplichtingen die niet in overeenstemming zijn met onze waarden. Wanneer je schuldgevoelens voelt opkomen als je een beslissing probeert te nemen, let dan op dat gevoel. Laat je dan niet verleiden tot iets wat je niet wilt doen.

5. Wees vriendelijk en duidelijk als je antwoord geeft

Ik heb een gezegde wat ik hanteer: onduidelijk zijn is onvriendelijk zijn. Soms verbinden we ons voor de helft aan uitnodigingen of mogelijkheden, omdat we de persoon die ons heeft gevraagd niet willen teleurstellen. We zeggen dingen als: “Ik zal kijken of het lukt” of “Daar kom ik nog op terug!” of “Dat klinkt wel leuk!”

Soms moet je je agenda controleren, en is het oké om “erover na te denken”. Maar als je meteen weet dat je niet kunt of wil, zeg het dan. Verplaats jezelf in de schoenen van de ander. Als je iets organiseert, krijg je ook liever een duidelijke RSVP, toch? Wees aardig voor de persoon die je uitnodigt door duidelijk te communiceren.

6. Gebruik een script om “NEE” te zeggen

Het klinkt misschien raar, maar je kunt vooraf bedenken hoe je “nee” gaat zeggen. Als je dit doet, wordt het gesprek veel soepeler.

Als ik bijvoorbeeld wordt gevraagd voor een koffie om ‘te brainstormen’, heb ik een gescript antwoord. Ik hoef dan niet elke keer te worstelen hoe ik beleefd kan weigeren, want ik heb een pasklaar antwoord.

Welke scripts heb je nodig om te schrijven? Misschien wordt je vaak gebeld of je nog nieuwe klanten aanneemt, terwijl je eigenlijk een klantenstop in zou moeten voeren en moet je, wanneer het weer gebeurt, plannen wat je gaat zeggen. Misschien zit je in een periode waarin al je vrienden baby’s krijgen en heb je niet de tijd of het geld om elke babyshower bij te wonen, dus je wil een beleefde manier vinden om je af te melden.

Het kan helpen om na te denken over het schrijven van scripts voor verschillende categorieën van je leven, zoals deze:

• Sociale uitnodigingen
• Vrijwilligerswerk
• Werkverzoeken
• Familie aangelegenheden
• Al de andere

Onthoud: elke keer dat je “ja” zegt tegen iets of iemand, zeg je “nee” tegen iets anders of jezelf. Het doel van ons allemaal zou moeten zijn om ervoor te zorgen dat we de juiste mensen op de juiste manier afwijzen. Een eerlijk “nee” is immers altijd beter dan een oneerlijke “ja”!

En als je klaar bent met het gevoel dat je nooit genoeg tijd hebt, help ik je graag door middel van mijn een-op-een coaching. Ik kan je helpen prioriteiten te stellen en “nee” te zeggen tegen wat er niet toe doet. Ik begeleid je door alles heen wat je wel wil bereiken en alles perfect te plannen zoals het moet. Of neem vanaf 1 juni een kijkje op mijn online bij- en nascholingsplatform De Trimacademie Afterschool. Hier geef ik maandelijks webinars over ondernemen, persoonlijke ontwikkeling en vakgerelateerde zaken. Daarnaast nodig ik je uit om lid te worden van mijn gelijknamige gratis Facebookgroep waarin je met andere trimmers kan praten over vragen met betrekking tot financiën, cashflow, opschalen van je bedrijf, budgettering, ondernemen, marketing, etc. Deze groep is voor zowel werknemers, zelfstandige trimmers en ondernemers.